| Tiếng việt |  | English |  |
Lý Nam Đế(503 – 548) là một vị vua nước ta, bạn vẫn gây dựng ra nhà Tiền Lý và khai sinch đơn vị nước Vạn Xuân. Ông tên thật làLý Bí, nói một cách khác làLý Bôn, tín đồ thôn Tỉnh Thái Bình, tủ Long Hưng, cả nước (khoảng tầm Thạch Thất với thị trấn Sơn Tây, Hà Nội)<1>.
Bạn đang xem: Lý nam đế
Lý Nam Đế có tài vnạp năng lượng võ. Ông đã chỉ huy quần chúng khởi nghĩa, đánh xua được quân đô hộ, rồi xưng làNam Đế(vua nước Nam), đặt tên nước là Vạn Xuân, đóng đô nghỉ ngơi Long Biên (không rõ chỗ nào, chắc hẳn rằng gần tỉnh thành Thành Phố Bắc Ninh ngày nay).
Nguồn gốc
Nhiều sách sử cho biết thêm tổ tông của Lý Nam Đế là người Trung Hoa, vào cuối thời Tây Hán thì rời quý phái sinh hoạt VN (lúc đó đã là ở trong địa của Trung Quốc) để trốn nàn binh đạo. Qua 7 đời, cho đời Lý Bí thì dòng họ Lý sẽ sinh sống VN được rộng 5 thể kỷ. Chính sử Trung Quốc mọi coi Lý Bí là "Giao Châu thổ nhân".
Theo sáchVăn minh Đại Việtcủa Nguyễn Duy Hinhđịa thế căn cứ các thần phả thì Lý Bí không hẳn là nắm hệ vật dụng 7 mà lại là thay hệ sản phẩm 11 của họ Lý trường đoản cú Lúc sang trọng VN. Khoảng bí quyết 11 nuốm hệ trong 5 ráng kỷ phải chăng rộng là 7 thế hệ trong 5 chũm kỷ. Theo đó, đời đồ vật 7 là Lý Hàm rước bà Ma thị là tín đồ Việt, xuất hiện Lý Thanh hao. Lý Thanh khô Giao hàng bên dưới quyền vật dụng sử Giao châu là Đàn Hòa Chi công ty Lưu Tống thời Nam Bắc Triều (Trung Quốc). Lý Tkhô cứng hiện ra Lý Hoa, Lý Hoa sinh ra Lý Cạnh. Lý Cạnh hình thành Lý Thiên Bảo và Lý Bí.
Tuy nhiên, nguồn tài liệu dị kì ghi thân phụ Lý Bí là Lý Toản, trưởng bộ lạc, chị em là Lê Thị Oánh fan Ái Châu (Thanh Hoá).
Tuổi trẻ
Lý Bí đã từng có lần ra làm quan tiền cho công ty Lương, nhưng vì chưng bất bình với các quan liêu lại đô hộ hung tàn, buộc phải ông vứt quan lại, về quê, chiêu binch mãi mã cản lại tổ chức chính quyền đô hộ. Tù trưởng ngơi nghỉ Chu Diên (Hải Dương) là Triệu Túc cùng nhỏ là Triệu Quang Phục phục tài đức của ông đề xuất đang đem quân nhập với đạo quân của ông.
Năm 541, sản phẩm công nghệ sử Giao Châu Tiêu Tư khắt khe hung ác phải phật lòng tín đồ. Lúc ấy lại sở hữu giặc Lâm Ấp gây phá sinh hoạt phía Nam. Nhân dân Giao Châu khôn xiết đau khổ. Lý Nam Đế làm cho quan tiền cho chính quyền đô hộ mà lại ko ưng ý, cần quăng quật về quê, mộ nghĩa quân. Tinch Thiều, một fan xuất sắc trường đoản cú chương thơm, từng cho đế kinh bên Lương xin được lựa chọn có tác dụng quan liêu, cơ mà chỉ mang lại chức "gác cổng thành", buộc phải quăng quật về Giao Châu theo Lý Nam Đế. Hiện giờ ông làm cho chức giám quân ngơi nghỉ châu Cửu Đức (thị xã Đức Tchúng ta, tỉnh TP Hà Tĩnh ngày nay), liên kết cùng với khả năng mấy châu, hầu hết hưởng ứng. Triệu Túc, tù nhân trưởng nghỉ ngơi Chu Diên (có lẽ rằng là Phả Lại, tỉnh Hải Dương ngày nay), phục tài đức của Lý Nam Đế, buộc phải sẽ dẫn quân theo. Quân của Lý Nam Đế đánh Tiêu Tư thua kém chạy về Quảng Châu cùng chiếm rước Long Biên. Tháng 1hai năm 542, vua Lương không đúng Tôn Quýnh, Lư Tử Hùng sang lũ áp. Thứ sử Quảng Châu Trung Quốc là Hân oán (theo Trần tlỗi là Tiêu Ánh) cấm đoán, Tiêu Tư cũng thúc giục. Tử Hùng đi cho Hợp Phố, 10 phần chết cho 6-7 phần, quân tan tan. Năm 543, tháng tư, vua Lâm Ấp xâm lăng quận Nhật Nam, Lý Nam Đế sai Phạm Tu đánh tan địch ở Cửu Đức. Năm 544, tháng giêng, ông tự xưng là Nam Việt Đế, lên ngôi, đặt niên hiệu là Thiên Đức (đức trời), lập trăm quan lại, đánh tên nước là Vạn Xuân trình bày ước muốn rằng làng mạc tắc truyền đến muôn thuở. Đóng đô ở Ô Diên (nay là xóm Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội). Dựng năng lượng điện Vạn Tchúng ta có tác dụng địa điểm triều hội. ra đời triều đình cùng với hai ban văn, võ. Lấy Triệu Túc làm cho thái phó, Tinh Thiều dẫn đầu ban văn uống, Phạm Tu đứng đầu ban võ.
Chạy về cồn Khuất Lạo
Năm 545, mon 6, bên Lương đến Dương Thiêu (Thiệu hay Phiêu) có tác dụng lắp thêm sử Giao Châu, Trần Bá Tiênlàm cho tứ mã, lấy quân thôn tính, lại không nên lắp thêm sử Định Châu là Tiêu Bột hội cùng với lũ Thiêu làm việc Giang Tây (theo Trần thỏng với Thông giám là Tây Giang, thuộc Quế Lâm). Trần Bá Tiên rước quân đi trước. lúc quân của Bá Tiên cho Giao Châu, Lý Nam Đế rước 3 vạn quân ra kháng cự, bị chiến bại sinh sống Chu Diên, lại lose ngơi nghỉ cửa sông Tô Lịch, tướng tá Tinc Thiều tử chiến. Ông chạy về thành Gia Ninc (buôn bản Gia Ninc, huyện Vĩnh Lạc tỉnh Vĩnh Phúc ngày nay). Quân Lương đuổi theo vây tiến công.
Tháng giêng năm 546, Trần Bá Tiên đánh mang được thành Gia Ninc, tướng tá Phạm Tu tử vong. Lý Nam Đế chạy vào đất người Lạo nghỉ ngơi Tân Xương. Quân Lương đóng ở cửa sông Gia Ninc. Tháng 8, ông đem 2 vạn quân tự vào khu đất Lạo ra đóng sống hồ nước Điển Triệt (xóm Tđọng Yên, thị xã Lập Thạch, thức giấc Prúc Thọ), đóng những thuyền đậu chật cả mặt hồ nước. Quân Lương hại, cứ đọng đóng lại nghỉ ngơi cửa hồ nước không đủ can đảm tiến vào. Đêm hôm ấy nước sông lên khỏe mạnh, dâng cao 7 thước, tràn đổ vào hồ. Bá Tiên đem quân theo dòng nước tiến trước vào. Quân Vạn Xuân không phòng bị, chính vì vậy đổ vỡ, phải lui giữ lại sinh sống vào cồn Khuất Lạo, ông ủy đến bé thái phó Triệu Túc là tả tướng mạo là Triệu Quang Phục duy trì câu hỏi nước, điều quân đi đánh Bá Tiên.
Năm 548, ngày đôi mươi (ngày Tân Hợi) mon 3 (tức ngày 13-4 dương lịch), Lý Nam Đế sống rượu cồn Khuất Lạo nhiều ngày bị lây truyền lam cphía, nhỏ tắt thở. Ông sinh hoạt ngôi được 5 năm (544-548), thọ 46 tuổi.
Theo sách"cả nước văn minc sử"của Lê Văn Siêu dẫn một trong những nguồn tư liệu cổ, Lý Nam Đế ngơi nghỉ lâu ngày trong động, vì truyền nhiễm lam cphía yêu cầu bị mù nhì đôi mắt. Vì vậy đời sau mang lại ngày giỗ hay buộc phải xướng thương hiệu những vật dụng lễ để vua nghe thấy. Lại cũng theo tài liệu này, có thuyết nhận định rằng chưa hẳn Lý Nam Đế nhỏ bị tiêu diệt mà lại vua bị tín đồ Lạo bội phản giết hại. Tướng Lý Phục Mancũng mất theo vua do nạn này.
